به گزارش خبرنگار بین الملل قدس آنلاین، درحالی که هشدارها به انگلیس و اتحادیه اروپا برای جلوگیری از تاخیر برگزیت یا هرج و مرج در جریان اجرای آن افزایش می‌یابد دو طرف باید تا پایان هفته در مورد نحوه خروج بریتانیا از این اتحادیه تصمیم بگیرند.

صحنه تحولات سیاسی انگلیس در حالی با اجرایی شدن یا نشدن برگزیت پیچیده شده است که بیش از سه سال از همه پرسی درباره جدایی انگلیس از اتحادیه اروپا می‌گذرد و از مهلت انگلیس برای ترک اتحادیه اروپا فقط چهار هفته مانده است و آخرین تلاش‌های بوریس جانسون برای بازکردن این کلاف سردرگم در قالب طرحی جدید به مجلس عوام فرستاده شد؛ طرحی که به گفته کارشناسان و بر اساس آخرین اظهارنظر رئیس دوره ای اتحادیه اروپا احتمال رد شدنش از سوی اتحادیه اروپا بسیار است و نخست وزیر انگلیس بایدبه فکر درخواست تمدید تاریخ برگزیت باشد.

برای روشن تر شدن ماجرا و اطلاع از جزئیات تحولات پیرامون خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا گفتگوی خبرنگار قدس آنلاین را با  دکتر حسین مفیدی احمدی کارشناس مسائل اروپا را در ادامه میخوانید.

قدس آنلاین:با توجه به این مسئله که بریتانیا قصد دارد ۳۱ اکتبر رسما از اتحادیه اروپا خارج شود به نظر شما این امر در تاریخ ذکر شده تحقق خواهد یافت؟

بریتانیا وارد تونل تاریک عدم قطعیت شده است. عدم قطعیتی که ریشه در فقدان اجماع داخلی در خصوص سازوکار خروج از اتحادیه اروپا و همچنیت فقدان اجماع و غایت پیرامون بریتانیایی است که قرار است پس از برگزیت ساخته شود. در این چارچوب پیش بینی ساده نیست. با این وجود تحولات در کلیت خود سناریوی گریزناپذیر بودن مراجعه به آراء عمومی را چه در قالب رفراندوم مجدد و چه در قالب انتخابات پارلمانی زودهنگام برجسته کرده است.

قدس آنلاین: بوریس جانسون نخست وزیر بریتانیا روز چهارشنبه پیشنهاد 'نهایی' خود برای خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا را منتشر کرده و هشدار داده است که اگر شرایط او پذیرفته نشود بریتانیا تا روز ۳۱ اکتبر بدون امضای توافق از این اتحادیه خارج خواهد شد. خروج با یا بدون توافق چه تبعاتی را برای انگلیس و اتحادیه اروپا در بر خواهد داشت؟ آیا این اتفاقا در عمل شدنی است؟

سناریوی خروج بی توافق همچنان روی میز قرار دارد. با این وجود، پیامدهای منفی خروج بی توافق هم برای بریتانیا و هم برای اتحادیه اروپا گسترده خواهد بود. سقوط ارزش پوند و کاهش سرانه تولید ناخالص داخلی؛ افزایش نرخ تورم؛ عدم قطعیت در مسئله شهروندان ساکن در بریتانیا؛ اختلال گسترده در مبادلات تجاری بریتانیا و اتحادیه اروپا با توجه به ملاحظات گمرکی و تعرفه‌ ای جدید و در نتیجه تضعیف شدید رقابت پذیری کالاهای بریتانیایی؛ افزایش قیمت مواد غذایی و ایجاد مرزهای سخت بین دو ایرلند و در نتیجه مواجهه با مخاطرات امنیتی و اقتصادی این رخداد، از جمله پیامدهای خروج بدون توافق برای بریتانیا هستند.

قدس آنلاین: موانع اصلی رسیدن به بن بست در اجرایی شدن برگزیت که منجر به استعفای «ترزا می» شد و جانسون را نیز با مشکل روبرو کرده است، چه عواملی هستند؟ کمیسیون اروپا در واکنش به پیشنهاد جدید دولت بریتانیا گفته پیشرفت هایی حاصل شده اما "مشکلاتی" باقی است.

همانگونه که گفته شد گرچه از منظر فنی می توان به ضعف های غیر قابل انکار مدیریت مذاکرات برگزیت از جمله در دوران زمامداری خانم می و همچنین سرسختی طرف اروپایی که دست بالا را در مذاکرات به دست آورده است اشاره کرد، نظر می‌رسد علت اصلی مواجهه بریتانیا با موقعیت انسدادی کنونی در حوزه برگزیت، بیش و پیش از هر چیز، ریشه در فقدان چشم‌انداز چه در سطح نخبگی و چه در سطح افکار عمومی در مورد بریتانیایی دارد که قرار است پس از برگزیت ساخته شود. در این نگاه، تا زمانی که به‌ویژه در سطح نخبگی بریتانیا، شاهد ایجاد سطحی از اشترک چشم‌انداز نسبت به آینده این کشور پس از برگزیت نباشیم، حتی در صورت توافق نهایی با اتحادیه اروپا، برگزیت به عاملی برای تعمیق گسل‌های اجتماعی؛ سیاسی و گفتمانی در بریتانیا باقی خواهد. دیگر آنکه مشکل اصلی اتحادیه اروپا با طرح جدید آقای جانسون در حوزه مرزهای دو ایرلند، غیر عملی بودن ایده هایی چون "بازرسی‌های پراکنده در اطراف مرزهای دو ایرلند" به ویژه از منظر فنی است.

قدس آنلاین: قانون موسوم به «بن» (Benn Act) که جانسون آن را در قبال برگزیت پذیرفته چیست؟ پذیرش این قانون به چه معناست؟

«قانون بِن» قانونی بود که مجلس عوام بلافاصله پس از بازگشایی پارلمان (که خود محصول رای دیوان عالی بریتانیا بود) تصویب کرد و مطابق آن نخست وزیر بریتانیا ملزم به تمدید دوره مذاکرات خروج در صورت به نتیجه نرسیدن دور تازه مذاکرات با طرف اروپایی است. جانسون تا کنون این قانون را با کلید واژه هایی چون تسلیم رد کرده بود با این وجود برخی نشانه ها حاکی است که آقای جانسون در صورت به توافق نرسیدن بریتانیا با اتحادیه اروپا برای خروج از این اتحادیه تا روز ۱۹ اکتبر، درخواست تاخیر در خروج را به اتحادیه اروپا ارائه خواهد کرد. اگر این اخبار درست باشد نشانه آن است که با توجه به تلاش های جدی حزب کارگر با همراهی احزاب دیگر برای برکناری نخست وزیر، آقای جانسون موقعیت خود را در خطر دیده است و در تلاش برای گذار از شرایط کنونی است. با این وجود، با توجه به مواضع سخت جانسون، این احتمال که او در موعد مقرر درخواست تعویق برگزیت را به بروکسل ارائه نکند وجود دارد.

قدس آنلاین: خروج بریتانیا از منظر حقوقی، ژئوپلیتیکی و سیاسی پیامدهای سیاسی و امنیتی چه تاثیراتی بر آینده اتحادیه اروپا خواهد داشت؟

خروج بریتانیا پیامدهای متعددی برای اتحادیه اروپا به همراه خواهد داشت. برگزیت، اتحادیه اروپا را از یکی از قدرت های سیاسی، اقتصادی و نظامی خود محروم می کند و در نتیجه از وزن جهانی این اتحادیه می کاهد. تاثیر برگزیت بر گرایش های ملی گرایانه در سطح اروپا و در نتیجه کند کردن روند همگرایی دفاعی و امنیتی اروپا نیز قابل تامل خواهد بود. تضعیف و یا بی بهره شدن از از نقش بریتانیا در ماموریت های سیاست امنیتی و دفاعی مشترک(CSDP) اروپا نیز مسئله قابل توجهی خواهد بود. با این وجود، رها شدن از سیاست مختل کننده همگرایی بیشتر دفاعی، امنیتی اروپا توسط بریتانیا و در نتیجه گشوده تر شدن پیگیری ابتکارات اروپایی در این حوزه را نیز نباید از نظر دور داشت.

قدس آنلاین: برگزیت چه اهمیتی میتواند برای ایران داشته باشد؟ و چگونه میتواند ایران را تحت تاثیر قرار دهد؟

به این پرسش نیز نمی توان پاسخی تک بعدی داد. برگزیت از منظر نگاه به درون گریز ناپذیر بریتانیا با توجه به مخاطرات سیاسی و اقتصادی خروج از اتحادیه اروپا، برای ایران فرصت ساز است. با این وجود بریتانیا در شرایطی قرار دارد که بسیاری از آن به عنوان "وضعیت خلبان خودکار" نام برده اند. به این معنا که برگزیت حداقل در کوتاه مدت موجب حرکت آونگی و کنش های تهاجمی تر بریتانیا در حوزه سیاست خارجی و امنیتی خواهد شد. مسئله ای که می تواند برای ایران پر مخاطره باشد. ضمن آنکه با توجه به نیاز روزافزون بریتانیا به آمریکا در دوره مواجهه با فرایند خروج، نزدیک تر شدن بریتانیا به سیاست ایران آمریکا دور از ذهن نیست.

قدس آنلاین:با از دست رفتن اکثریت حزب محافظه‌کار در پارلمان بریتانیا قدرت مخالفان برگزیت بیشتر شده اما ممکن است مخالفان به خواسته خود یعنی همه پرسی دوباره در این رابطه دست یابند؟

همانگونه که گفته شد، روز به روز سناریوی الزام مراجعه به آراء عمومی برای خروج از بن بست فعلی احتمال تحقق بیشتری می یابد. در این بین، سناریوی برگزاری انتخابات زودهنگام پارلمانی و در رتبه بعدی برگزاری رفراندم خروج دوم قوت یافته است. البته با توجه به پیچیدگی های پدیدار برگزیت، به نظر من سناریوی "مصالحه" سیاسی در لحظات آخر و یا پس از به تعویق افتادن برگزیت نیز کاملا از روی میز برداشته نشده است.

قدس آنلاین: آیا چالش برگزیت ممکن است جانسون را هم به سرنوشت می دچار سازد؟ انتخابات زودرس و استیضاح نخست وزیر برای ممانعت از تحقق برگزیت توسط مخالفان تا چه اندازی عملی به نظر می رسند؟

- آقای جانسون از همان لحظه ورود به کارزار جانشینی خانم می، دست به قمار سیاسی بزرگی زد. آقای جانسون مشکل اصلی خانم می را عدم تصریح مواضع برگزیتی خود و تلاش برای حرکت بین خروج طلبان و اروپاگرایانِ حزب محافظه کار می دید. در نتیجه آقای جانسون برای این اعتقاد بود که به عنوان نماینده اصلی محافظه کاران ملی گرای بریتانیایی موفق به خارج کردن بریتانیا از اتحادیه اروپا خواهد شد. با این وجود سپهر سیاسی و اجتماعی بریتانیا پر چالش تر و پر منازعه تر از آن است که مواجهه آقای جانسون با سرنوشتی مشابه با سرنوشت خانم می را متصور نباشیم.

قدس آنلاین: امروز اسکاتلند شاهد تظاهرات استقلال از بریتانیا بود خواسته تظاهرکنندگان در صورت اجرایی شدن برگزیت محقق خواهد شد؟ برخی تحقق برگزیت را با حفظ بریتانیا در تضاد می‌دانند.

- از همان روز برگزاری همه پرسی خروج روشن بود که خروج بدون توافق و یا خروج سخت بریتانیا از اتحادیه اروپا، تمایلات گریز از مرکز را به ویژه در اسکاتلند و ایرلند افزایش خواهد داد. این مسئله بیش از هر چیزی ریشه اقتصادی و تا حوددی ریشه امنیتی دارد. به عنوان مثال خروج بدون توافق، بخش مهمی از کشاورزان ایرلندی را ورشکست خواهد کرد. ضمن آنکه نگرانی از بازگشت به عصر خونین نزاع بین پروتستان ها و کاتولیک های ایرلندی در صورت ایجاد مجدد مرزهای سخت بین دو ایرلند همچنان پابرجاست. در مورد اسکاتلند نیز، بر اساس گزارش دولت این منطقه، در قالب سه سناریوی خروج یعنی خروج بر اساس حضور در منطقه اقتصادی اروپا؛ مدل کانادایی (یک توافقنامه تجارت آزاد بین اروپا و بریتانیا) و مدل تجارت جهانی(خروج بدون توافق)، کاهش سهم تجارت اسکاتلند با اتحادیه اروپا، به ترتیب، ۲۳؛ ۲۹ و ۵۰ درصد خواهد بود.

انتهای پیام/